Hayvanlardan insanlara geçen 250 çeşit hastalığın mevcut olduğunu kaydeden uzmanlar, bunların 50 kadarının, Türkiye`de sıklıkla görüldüğüne dikkat çektiler.
  
Bilim dilinde “zoonoz” olarak adlandırılan “hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar” içinde, kuduzun (rabies) en tehlikeli hastalıklardan biri olduğunu bildiren Belediye Veteriner İşleri Müdürü Veteriner Hekim Turgut Karateke, “Kuduz, merkezi sinir sistemini çok kısa zaman içinde bloke eden öldürücü bir enfeksiyondur.

Bu hastalığa, tüm sıcak kanlı hayvanlar yakalanabilir; başta köpek, kedi, sığır, koyun, keçi ve at, gibi evcil hayvanların yanı sıra, tilki, kurt, çakal gibi yaban hayvanlarında da görülür. Bu arada, fare, sincap, gelincik ve hamster gibi kemirgenler de bu hastalığa yakalanabilir. Kuduzun yayılmasında, böcek yiyen ve kan emen yarasalar  rol oynamaktadır.” dedi.

Tüm sıcak kanlı hayvanları enfekte edebilme yeteneğine sahip olan kuduz virüsünün, hemen hemen tüm vakalarda ölüme neden olduğunu kaydeden Karateke, kuduzun insanlara bulaşmasında, % 91 ile en büyük kaynağın köpekler olduğunu; bunu, % 2 ile kedilerin, %3 ile diğer evcil hayvanların, % 2 ile yarasaların ve % 1 ile tilkilerin izlediğini söyledi.

Kuduz hastalığının evreleri

Hastalığın seyri bütün hayvanlarda aynı olmasına rağmen, bazı küçük farklılıklar vardır. Klasik kuduzda, sırası ile şu evreler yaşanır:

Sükunet Dönemi (1 ila 3gün): Bu dönemde, hayvanlardaki en önemli belirtiler, hareket değişiklikleridir. Korkaklık ve sinirlilik dikkat çeker. Ayrıca, evden uzaklaşma, yabancı cisim yeme ve yutkunma zorluğu görülür.

Saldırgan Dönem : Hayvanlarda huzursuzluk artar, ısırma arzusu vardır. Genellikle yavaş seyreden bu dönemde kudurma meydana gelir.

Felç Dönemi (3 ila 4 gün): Ölümden önceki bu evrede, yüz, gövde ve ayak kaslarında felç meydana gelir. Alt çene felci nedeniyle, hayvan yem ve su alamaz duruma gelir.

Kuduz nasıl önlenir?

Kuduzdan korunmanın en etkili yolu, şüphesiz, insanların kuduz olma ihtimali bulunan hayvanla temasın önlenmesidir. Temas olduktan sonra ise, eğer bir ısırık varsa, ilk ve acil müdahale olarak, bölgesel olarak kan akıtılmaya çalışılır ve yara bölgesi hemen sabunlu suyla yıkanarak, antiseptik bir solüsyon sürülmelidir. Ardından aşı yapılması için bir sağlık kuruluşuna acilen başvurulması gerekir.

Kuduz şüphesi görülen hayvanlar

İnsanları ısıran hayvanlarla ilgili olarak ise şöyle bir yol izlenmelidir: Normalde, kuduz bir hayvanla teması olmayan sağlıklı bir köpek ya da kedi insanı ısırmış ise, o hayvan 10 gün süre ile gözlem altına alınmalıdır. Bu gözlem döneminde, hayvana aşı yapılmamalıdır.

Gözetim altındaki hayvan, bir veteriner hekim tarafından kuduz belirtileri yönünden sık sık kontrol edilmelidir. Herhangi bir hastalık ya da kuduz belirtileri görüldüğünde ise, en yakın halk sağlığı yerel yetkililerine durum bildirilir.

Sadece kuduzdan değil, tüm zoonoz hastalıklardan korunmak için, güvenliğin kilit noktasında bulunan veteriner hekimlerle çalışılmalıdır.

Kuduz, dünyada katı karantina tedbirlerinin uygulanabildiği ve köpeklerin girişinin engellendiği ada ülkeleri dışında bütün ülkelerde görülmektedir.

Son yüzyılda, ilk olarak maymundan geçtiği bildirilen AIDS ile mücadelesini sürdüren insanoğlu, son yıllarda, hayvanlardan bulaşan Deli Dana, Ebola, SARS, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi ve Kuş Gribinden sonra, şimdi de Domuz Gribi tehdidi altında bulunuyor.

Hayvanlardan insanlara bulaşan diğer hastalıklardan bazıları ise şunlardır: Şarbon, Yavru Atma, Tetanoz, Sarılık, Papağan Hastalığı, Kazıklı Humma, Verem, Hepatit A ve Toksoplazma.

03.07.2009