Dünyanın çam fıstığı deposu olarak bilinen ve Türkiye çam fıstığı üretiminin yüzde 80’ini karşılayan Kozak Yaylası’nda son 2 yıldır rekolte düşüşü yaşanıyor. Yaklaşık 10 bin kişinin geçim kaynağı olan çam fıstığı tarımında bir ağaçtan yaklaşık 2 kilogram iç fıstık çıkıyor. Bu fıstığın kilogram fiyatı ise 80 TL civarında. 2005 yılında ihracat 50 milyon, iç piyasa hacmi ise 15 milyon Dolar olurken, son yıllarda bu rakamın büyük ölçüde düştüğü ve kaybın 58 milyon Dolar civarında olduğu söyleniyor. Bu düşüşün başlıca sebebinin de ‘Batı Çam Tohum Böceği’ (Leptoglossus occidentalis) olduğu biliniyor. Bu böceğin Kuzey Amerika kökenli olduğu ve 1999 yılında Avrupa’da görülmeye başlandığı söyleniyor. Türkiye’de ise ilk olarak 2009 yılında İstanbul Sarıyer’de görüldüğü belirlenen böcek türü 2012 yılında da İzmir’de tespit edildi. Bu böceklerin genellikle iğne yapraklı ağaçları tercih ettiği ve fıstık çamlarından da beslenen istilacı bir tür olduğu açıklandı.

İSVİÇRELİ AKADEMİSYENLER TÜRKİYE’YE GELEREK PROJEYE DAHİL OLDU

Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Edip Uğur, fıstık çamlarına ciddi zararlar veren bu böcek türüyle gerekli mücadelenin yapılabilmesi için harekete geçti. Belediyenin Kırsal Kesimler Daire Başkanlığı, konuyla ilgili çalışmanın yapılabilmesi amacıyla akademisyenlerle irtibata geçti. Hazırlanan mücadele projesinde gönüllü olarak çalışan araştırmacı Faruk Durukan ve Balıkesir Üniversitesi’nden Yard. Doç. Dr. Sakin Vural Varlı ile birlikte İsviçre’nin Linköpings Üniversitesi’nden Nicklas Jansson, Per Milberg, Adam Berner uluslararası çalışma başlattı ve yabancı akademisyenler Türkiye’ye davet edildi. Türkiye’ye gelen yabancı bilim adamları, Balıkesir Üniversitesi’nin akademisyenleriyle birlikte bölgede incelemelere başladı. Yapılan ilk çalışmanın sonuçlarına göre, zararlı böceğe karşı biyolojik mücadele verilmesi ve bu böceği etkisiz hale getirebilecek başka bir böcek türünün oluşturulması gündeme getirildi. Türkiye’de ‘Batı Çam Tohum Böceği’ni etkisiz hale getirebilecek başka bir böcek türü bulunmadığını gören akademik heyet, yakın zamanda sorunu ortadan kaldıracak bir çözüm bulacaklarını ifade etti.

SERÇE VE KIRLANGIÇ KUŞLARI YIRTICI BÖCEKLERİ YOK EDEBİLİYOR

Projenin gönüllü araştırmacısı Faruk Durukan konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Kozak Yaylası’nda bulunan fıstık çamlarının verimliliğini düşüren böceğin, tomruklarla bölgeye geldiği tahmin ediliyor. Bu böcek ciddi rekolte düşüşleri yaşatıyor. Bu yırtıcı böceği yiyebilecek başka bir böcek türünün ülkemizde olmadığı anlaşıldı. Bölgede bu böceği sadece kırlangıç ve serçe kuşlarının yiyebileceğini gördük. Bu anlamda da mücadele başlattık. Yabancı akademisyenlerin de bu konuda bizlere destekleri oluyor. Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Ahmet Edip Uğur bu projenin başlatılmasına vesile oldu. Belediyenin Kırsal Kalkınma Daire Başkanlığı öncülüğünde çalışmalar sürüyor. Neyle mücadele edebileceğimizi şu ana kadar belirledik. Kırlangıç ve serçelerin bölgeden ayrılmamaları için gerekli yuva ve yemleme işlemlerine başladık. Çalışmalarımız devam etmektedir” dedi.

‘Batı Çam Tohum Böceği’ konusu, geçtiğimiz gün Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde düzenlenen bir konferansla öğrencilere anlatılmıştı.

11.12.2014