|
Kiliseleri, Camileri, Manastırları, Ayvalık sokaklarını oluşturan Taş Evleri, Adaları, Koyları ile zamanın boşa harcanmaz kıymetini hissettiren bir gezinti yapacağınız Ayvalık, Taş Kahvesi, Cennet Tepesi, Türkiye'nin ilk boğaz köprüsü, sualtı güzellikleri, deniz ürünleri, tostu, zeytini, zeytinyağı ile de sembolik bir kenttir.
GEZİLECEK TARİHİ YERLER
Çınarlı Cami : Tavan işlemeleri ve kabartma sanatı örnekleriyle görülmeye değer ...
Ayazma Kilisesi : İçindeki su kutsal kabul edilir ...
Ayışığı Manastırı Alibey Adasının (Cunda) Pateriça denilen bölümünde yer almaktadır.
KİLİSELER
Ayvalık Kiliseleri :
Profit İliyas Kilisesi : Ayvalık'ın sırtını dayadığı eskiden Kurufitilya denilen tepenin zirvesinde bulunuyordu. Zaman içersinde yıkıldı. Ulusal Kurtuluş Savaşının ilk asker kurşununun anısına tepeye "İlkkurşun Tepesi" denildi. Şimdi bu tepede Rehabilitasyon Merkezi olarak kullanılan büyük bir yapı mevcut bulunmaktadır.
Ayos Dimitriyos : Şimdiki Halk Eğitim Merkezi'nin yerinde bulunan kilise 1945 yılına dek cami,sonra da Erkek Sanat Okulu Atölyesi olarak kullanıldı.
Taksiyarhis Kilisesi : Bulunduğu yer kentin ilk mahallesidir. İçindeki dinsel tasvirler(ikonlar), yüzyılı doldurmuş, bazıları balık derisi üzerine işlenmiştir. Bu tabloların arta kalanlarını bilinçsiz kullanımından ötürü yetkililer Bursa Arkeoloji Müzesinde korumaya almışlardır.
Ayos Yannis : Cumhuriyet'ten bu yana cami olarak kullanılıyor. Çarşı Camii ya da Saatli Camii deniliyor. 1944 zelzelesinde saat ve çan kulesinin üst kısmı yıkılınca saatiyle anıldı.
Meryemana Kilisesi : Yılı saptanamamış kiliselerden olup Ayvalık'ın alınışından sonra, müştemilatından olan bir marangozhaneden çıkan yangında kül olmuştur. İkinci Pazar yerinde (Küçük Pazar), dipte bulunuyordu. Ayvalık Despotunun ikametgahı da oradaydı.
Ayos Yorgis : Şimdiki Çınarlı Camii.Süslemeler, sütunlar, sütun başlıkları, bütün kiliselerin inşasında kullanılmış sarmısak taşının özenli işlenişine örnek bir yapıdır.
Kato Panaya Kilisesi : Hayrettinpaşa Mahallesinde, Gazi İlköğretim Okulu avlusundadır. Hayrettinpaşa Camii olarak ayaktadır. Ayvalık'ın kurucusu olduğu ileri sürülen, Papaz İkonomo'nun, kimsesiz kız çocukları için yaptırdığı kaydedilen "Kız Yetiştirme Yurdu" adlı külliyenin bir parçasıydı.
Faneromeni Kilisesi (Ayazma) : Hüsnü Uğural Stadına giden yol üzerindeki sokaktadır. İçindeki su kutsal sayılmaktadır.
Aya Triyada : 13 Nisan Caddesinde bulunuyordu. Şuan yerinde Abdulvahit Sağlam İlköğretim Okulu vardır.
Ayos Nikolaos : Aynı yol üzerinde Aya Triyada Kilisesinden300-400 metre ileride solda bulunuyordu. Biberli Cami adıyla ayakta fakat kullanılmamaktadır.
Ayiu Vasiliyu : İzine ve yerine rastlanamamıştır.
Alibey (Cunda) Adası Kiliseleri :
Taksiyarhis Kilisesi : 1873'te inşa edilmiştir. Rumların geleneksel olarak uyguladıkları, Bizans mimarisi stilindedir.
Aya Triyada : 1865'te yeniden inşa edildiği kaydedilmiştir. Ada'nın ilk inşa edilen kilisesidir. Bakkal Sokağının sonundaki arsa üzerinde bulunuyordu.
Ayos Dimitriyos : Anlatılanlara göre doğuya bakan yönde, yel değirmenlerine yakın bir yerde bulunuyormuş.
Panaya Kilisesi : Bakkal Sokağının başında, iki buçuk duvarı duruyor. 1850'de ikinci kez inşa edilmiş.
Ayos Pandeleymonas : Kayıtlara göre kuzeybatıda bulunuyormuş. Alt sıradaki Ayos Nikolaos Kilisesi gibi, denizciler tarafından azizlerin anısına inşa edilmiştir.
Ayos Nikolaos : Kuzeybatıdaydı deniliyor. Azizlerin anısına inşa edilmiş.
Ayos Yannis : Adaya girişteki sol tepenin üzerinde dört duvarıyla duruyor. Üç denizi de gören bir konumdadır. Buraya şimdi "Aşıklar Tepesi" deniliyor.
MANASTIRLAR
Ayvalık Manastırları :
Çamlık'ta kavşakta, kara tarafındaki köşe arazisinde, Ayiu Nikolau Manastırı. Bir diğer manastır da Çamlık karşısındaki adada Osmanlı Rumlarının Aya Paraskevi Manastırı şeklinde adlandırdığı, bizlerin ise Tımarhane Adası dediğimiz yarımadada bulunuyor.
Alibey(Cunda) Adası Manastırları :
Çamlı Manastırı : Adanın merkezinden yaya olarak ve Pateriça yolundaki Ekşi Çeşmenin sol yanı izlenerek, bir saatte varılabilir. Yıkık üç, dört duvarından çok güzel bir manzaraya sahip olması özelliğidir. Denizden yüksekliği 195 metredir.
Leka Panaya Manastırı : Koruyan Meryem Manastırı olarak da anılır. Ayvalık'ın Dalyan Boğazından çıkışta sağda, aynı boğazdan girişte solda zeytin ağaçlarının arasından görünen, boğaza hakim manastırdır. Şuan restore edilip malikhane olarak kullanılmaktadır.
Ayışığı Manastırı : Pateriça'nın Birinci Köyü ile İkinci Köyünü geçtikten sonra 45 dakikalık bir yürüyüşle manastıra varırsınız. Söylentiye göre kapılarına kazınmış olan 1771 ve 1795 tarihleri onarım tarihlerinden ibaretmiş. Büyük ölçüde kendine özgü yapısını günümüze kadar koruyabilmiştir.
Ayos Apostolos Manastırı : Alibey (Cunda) Adasına giden köprüyü geçip soldaki sahil yoluna saptığınızda, 500 metre sonra sağ yukarıdaki küçük tepede. Dört duvarı duran gelişi güzel bir yapı.
Tavuk Adası Manastırı : Ada sahilinin tam karşısında Dalyan Boğazının ağzındaki ada. 120 odalı olduğu ve bu odaların yazlıkçılara kiralandığı söyleniyor.
Güvercin Adası Manastırı : Bu ada korsanların sığınağı olarak bilinir. Eski ismi Ay Yorgi olan manastır doğa ve insan tahribatına dayanmış bir Ortaçağ yapısı.
Profit İliya Manastırı : Köprünün Ada'ya gidiş yönünde 200 metre sonra, deniz tarafında .Temel kalıntılarından çok azı yerinde duruyor.
Kızlar Manastırı : Evangelistriya olarak anılan manastır yıktırılmıştır.
CAMİLER
Çamlık Camii :
Hayrettinpaşa Camii : Eski Kato Panaya Kilisesi.
Saatli Camii : Eskiden Ayos Yannis kilisesi olarak kullanılıyordu.
Çınarlı Camii : Ayos Yorgis Kilisesi olarak kullanılıyordu.
Sakarya Camii :
Şehitler Camii :
Armutçuk Camii :
Hamidiye Camii :
ADALAR
Aynı zaman bir adalar topluluğudur Ayvalık. İrili ufaklı adaları şunlardır. Çıplak, Yumurta (Kaşık), Büyük Güneş, Küçük Güneş, Büyük Karaada (Akvaryum), Karaada, Lale(Soğan), Yuvarlak, Yellice(İncirli), Kamış, Pınar (Kılavuz ya da Mosko), Taş Adası, Yelken, Yalnız, Küçük Maden, Maden, Alibey (Cunda), Hasır, Dolap, Kutu, Balık, Yumurta (Balıkla Çiçek arasındaki), Çiçek, Kayabaşı, Kız Adası, Poyraz, Tavuk, Güvercin.
İçlerinde bir tek Alibey (Cunda) Adasında yerleşim mevcuttur.
Pateriça Körfezine gitmek için Ada merkezine giden caddeye girmeden sağa kıvrılan yolu izleyeceksiniz. Güvercin Adasının karşısından geçeceksiniz. Ada üzerindeki eski bir manastır olan Ay Yorgi'nin kalıntılarını izleyebilirsiniz.
Ayvalık'ın küçük koyları bir çok kuş türüne barınaktır. Bahar ve yaz aylarında yeşilin, sonbaharda ise yeşil, sarı, kahverengi ve kızılın her tonunu bir arada görebilirsiniz. Koylardaki kayaların ilginç şekilleri ve renkleri ilginiz çekebilir.Yat turları Cumhuriyet Meydanından yazın her gün yolcu alarak birbirinden güzel adaları ve koyları gezdirmektedir.
TAŞ BİNALAR
Eski taş evleri Osmanlı döneminde şekillenmiş kent dokusu, dar ve kıvrımlı sokakları, cumbalı evleri ve konakları Ayvalık'ı diğer kentlerden ayıran onu farklı kılan en temel özelliğidir. Tarihi taş evleri rengarenk işlemeleriyle her sokakta görebilirsiniz. Cumbaları, dökme demir balkon korkulukları, pencere kafesleri, ahşap ya da kesme taş işçiliği, birbirinden güzel oymalarla süslenmiş balkon ayakları üzerindeki motifler izlemeye değer güzelliktedir.
Kışın sıcağı, yazınsa soğuğu muhafaza etmesinin yanı sıra depreme dayanıklılığıyla da ünlüdür taş binalar...
Geçmişin izlerini taşıyan tarihi taş evleri, birbirinden güzel oymalarla süslenmiş balkon ayakları ve üzerindeki motifleri her sokakta görebilirsiniz.
AYVALIK MUTFAĞI
Ayvalık Mutfağı başta zeytinyağı olmak üzere, deniz ürünleri ve kentin yöresine has yetişen çeşitli otlarından oluşur. Geçmişten bugüne yaşatılan gelenekçi Türk yemeklerine birde Rum Mutfağı eklenmesiyle bu lezzet ortaya çıkmıştır. Zeytin ve zeytinyağının yanısıra meşhur Ayvalık Tostu da kaşarlı, sucuklu, sosisli ve karışık çeşitleriyle bu mutfakta yerini alır. Mayonez, ketçap, domates, turşu ve tercihe göre karışık rus salatası ile süslenir. İmalatı Ayvalık fırınlarına has olan ekmekleri şehir dışına dahi gönderiliyor. Bunun yanısıra Lor Tatlısı,Lor Peyniri, Girit Leblebisi.
Papalina adanın özel balığıdır. Lokantalardaki vazgeçilmez mezelerdendir. Mezgit türü olan ilçe sakinlerinin Bakalaros dedikleri balıktan buğulama yapılır. Ahtopotu her zaman bulabilirsiniz. Aslında bir çorba balığı olan İskorpitin de buğulaması yapılıyor. Ihlamur soslu sübye yumurtası deniz mahsüllerinden elde edilen adaya özgü bir yemektir. Ekşi tadıyla radika, kabak çiçeği dolması, istifno, deniz börülcesi, hardal otu, turp otu önemli mezelerdendir. Kabuklulardan kidonya,bangoli ve akivades Ayvalık'ın midye türleridir.
Ayvalık Mutfağının yemeklerinden bazıları şöyledir :
Çurlama Giritlilerden kalma bir ziyafet yemeğidir. Semizotu, patates, kabak, patlıcan, domates, maydanoz,
sarımsak ve bir kaç sap arapsaçından oluşan malzeme yığınıdır karışık bahçe otu yemeği, doğrusu Gopez olup Ayvalık'ta Kupa olarak anılan balığın ızgarası ve tavası iyi olur. Midilli'den göç edenlerin getirdikleri bir köfte türü olan Ada Köftesi katkı maddesi kekiğin fazlaca konması nedeniyle lezzetlidir. Bağırsak Dolması (Gardumi) çok değişik ve aynı ölçüde de yapımı zor olan bir yemek. Sure, Midilli mübadillerinin getirdiği kuzu kolundan yapılan bir yemek türüdür. Bir Girit yemeği olan Peynirli Kabak, işaret parmağından az büyük olan kabakların seçilmesiyle daha güzel olur. Ayak ve işkembe sarmasında süt kuzusunun ince bağırsakları kullanılır. Temmuz - Ağustos aylarında bulunan Mühliye adındaki bitkinin yapraklarından yapılan yemektir. Mühliye yemeği için yarım kiloda kemiksiz kuzu yada koyun eti gerekir. Kabak çiçeği dolması aslında bir ev yemeği olsa da lokantalarda meze olarakta müşterilere ikram edilir. Turp haşlaması ise havuç gibi ince uzun olan turp türleriyle yapılır. Yaprakları da kullanılabilir. Balıklı bamya seçilen az kılçıklı balıklar ile ile yapılır. Sarıkulak Kefal, Çipura, Bakalaros, Sarpa gibi...Sarmaşık (Avronyes) ve Kuşkonmaz (Asfaraca) 'ın ikisi de bahar ayları bitkileridir. Yumurtalı ya da su ve zeytinyağıyla pişirip birazda sirke katılarak da yenir. Kuzu etli arapsaçı, kemiksiz kuzu eti kavrulduktan sonra arapsaçları az su katılarak pişirilmesiyle olur. Nohutlu Bakalaros, Folyoda Ahtapot, Kabak Böreği ve daha niceleri Ayvalık Mutfağının belirginleşmesini sağlayan yemeklerdir.
|
WebMail
Bize Yazın
Paylaş
Sık Kul. Ekle
