TARIM
Tarımda kullanılan arazi dağılımı şöyledir.Tarla arazisi %72.78 Sebzelik %7.57 Meyvelik %1.86 Bağlar %0.76 Zeytinlik %16.65 Dutluk %0.38 Balıkesir Türkiyenin en fazla ilçesi olan ilidir. Bunlardan Ayvalık,Edremit,Burhaniye,Erdek, ve Havran ilçeleri Zeytin ve zeytinyağı üretiminde söz sahibi olup Bigadiç kavun,Kepsut Şeftali ve Bandırma ilçeside su ürünleriyle ünlüdür.
Genel olarak verimli arazilere sahip olan Balıkesir her türlü sebze ve meyvenin yetiştirildiği bir yerdir. Üretilen sebze ve meyvenin genel olarak üreten köylü tarafından semt pazarlarında taze ve ucuz satılmasından dolayı Balıkesir’in emekliler şehri diye anılmasına vesile olduğu söylenir. Balıkesir’de tarım ve tarıma dayalı işletme sayısı olarak 118 adet bitkisel yağ,42 adet un ,12 adet salça ve konserve Fabrikası 164 adet süt işletmesi 8 adet su ürünleri işletmesi vardır.
Balıkesir tarımına yine Balıkesir sanayisinden de büyük çapta destek sağlandığı söylenebilir yülzerce kuruluş Tarım da kullanılan araç ve gereçleri üretiyor ( yıllık 32 bin adet). Balıkesirin tarım alanları baraj ve göletlerle sulanmaları sağlanır sulamaya elverişli arazinin % 21'i DSİ tarafından yapılan sulama tesisleriyle sulanmaktadır.
SANAYİ
Balıkesir'in ekonomik yapısı Batı Anadolu bölgesinin genel karakterlerini taşımaktadır. Tarımın geniş bir alana yayılmasından dolayı tarıma dayalı sanayi gelişmiştir. Un, yem, zeytin, zeytinyağı, salça, konserve , nebatiyağ, şeker üretiminin Balıkesir ekonomisinde yeri büyüktür. Yine et, özellikle son yıllarda tavukçuluk, yumurta başta olmak üzere süt ve süt mamulleri sektörleri de önemli yer tutmaktadır. Balıkesir iklim şartları bakımından bütün yıl boyunca her türlü sanayi çalışmalarına uygundur. Karayolu ve denizyolu ile ulaşımı kolay bir ilimizdir. Üniversitesi sanayicimizin ihtiyacı olan kalifiye işçi, usta, teknik ve idari personeli yetiştirmektedir. Balıkesir sanayisi İstanbul ve Bursa' ya göre geri sayılır. İlde yaratılan gayri safi milli hasılada sanayi sektörünün payı 1996'da %18 kadardır.
Faal nüfusun %8,14'ü imalat sanayiinde çalışmaktadır. Aynı değerler Marmara bölgesinde % 38 ve % 23,6' dır. ilde imalat sanayii temelde, ikili bir yapı gösterir. Edremit Körfezi bölgesindeki Ayvalık, Edremit, Burhaniye ilçeleri öteden beri zeytinyağı ve sabun sanayiinin merkezleri olarak bilinirler. Buralarda ki zeytinyağı ve sabun fabrikalarının çoğu, orta ölçeklidir ve son yıllarda teknolojilerini yenilemişlerdir, ildeki en modern fabrikalar ise Balıkesir ve Bandırma' dadır. Çoğu 1970' lerde kurulan bu fabrikaların bir bölümü Etibank'ın, bir bölümü özel kesimindir. Borik asit, boraks, sodyum perborat, sülfirik asit ve yapay gübre üreten fabrikalar bunların arasında en önemlileridir. Balıkesir' de sektörler Türkiye' de birçok ilde olduğu gibi merkez ilçede toplanmamış homojen bir şekilde ilçelere dağılmıştır. Bu nedenle her ilçe çeşitli sektörlerde üs olma konumuna gelmiştir.
Örneğin tarım makinaları, çimento, sentetik çuval, trafo, jeneratör Merkez ilçede; zeytinyağı Ayvalık-Edremit'te, beyaz et ve gübre Bandırma'da ; süt ve süt ürünleri Manyas-Gönen' de Susurluk ve Merkez ilçede yoğunlaşmıştır.İlimiz yeraltı zenginlikleri bakımından da ülke çapında önemli bir yer tutmaktadır. Bor, kömür, demir başta olmak üzere krom, mermer, kurşun,çinko, kaolen gibi maden yatakları rezerv bakımından zengin ve sayıca kabarıktır. Yalnız mermer için söylemek gerekirse ülke rezervinin % 80' i Balıkesir'de bulunmaktadır. 1998 Ocak ayı itibariyle Balıkesir'deki 8884 iş yerinde 5331 7 sigortalı işçi çalışmaktadır. Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre 3 işyerinde 1000 den fazla, 3 işyerinde 500-999 işçi, 12 işyerinde 250-499 işçi, 41 işyerinde 100-249 işçi, 90 işyerinde 50-99 işçi, 166 işyerinde 25-49 işçi, 464 işyerinde 10-24 işçi ve 8105 işyerinde 19 işçi çalışmaktadır.
Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde Balıkesir'deki en önemli sanayi dalı, el tezgahlarıyla yapılan dokumacılıktı. Balıkesir abaları (kıl ve yünden yapılan kalın kumaş) çok ünlüydü, 1 800'lerde askeri giysi yapımı için istanbul'daki yönetime aba örnekleri gönderilmiş, bunlar beğenilerek ilde bir aba fabrikasının kurulmasına karar verilmiş ancak, bu karar gerçekleşmemişti. XIX.yy'da Avrupa ülkeleri ile imzalanan ticaret anlaşmaları ile gümrük duvarlarının kaldırılması, birçok ilde olduğu gibi, Balıkesir'de de ilkel yöntemlerle sürdürülen dokumacılığın yıkılmasına yol açtı. Avrupa ülkelerinde çok daha ileri teknolojilerle ucuz ve kitlesel biçimde üretilen dokumalar, açık pazar durumuna gelen Osmanlı Devleti'ne yayılınca, yerel dokuma üreticileri bu ucuz ürünlerle rekabet edemeyip, tezgahlarını kapatmak zorunda kaldılar. Osmanlı Devleti'nin dünya ekonomik sistemiyle ilişkilerinde Balıkesir'in önemli bir yeri vardır. Balıkesir çevresinde çıkarılan (başta borasit ve simli kurşun olmak üzere) maden ürünlerinin, yabancı sermayeli şirketlerce dış satımı yapılıyordu ve il, Osmanlı Devleti'nin önemli maden ihraç merkezlerinden biriydi Balıkesir, Cumhuriyet döneminde de bu niteliğini korumuştur. 1921'de Bandırma-izmir Demiryolu'nun Fransızlar'ca yapılıp işletmeye açılması da Bandırma'ya özel bir önem kazandırdı. Kapitülasyonlardan yararlanan gemiler, istanbul yerine Bandırma'ya gelerek Osmanlı Devleti'nin iç pazarlarına mal taşıyorlardı. Demiryolunun varlığı, dış ülkelerde üretilen bu malların, iç Batı Anadolu'ya dağıtımını büyük ölçüde kolaylaştırmıştı. Dokumacılıktan sonra Balıkesir'deki en önemli sanayi dalları zeytinyağı ve sabun yapımıydı. Bu dönemde çok ilkel yöntemlerle yapılan zeytinyağı ve sabun üretimi Cumhuriyetin kurulmasından sonra da ilin sanayi yapısına damgasını vuran en önemli dal olarak kaldı.büyük ölçüde arttırmıştır. Balıkesir'de bu yıllarda eskiden beri var olan tarıma dayalı sanayi sektörü modern hale getirilmiştir. Körfez bölgesinde eski sistemle çalışan zeytin yağı fabrikaları kontinü sisteme geçmiş, süt ve süt mamulleri üreten mandıralar daha modern tesisler haline gelmiştir. Bandırma ve çevresindeki tavukçuluk işletmelerinde aynı gelişme gerçekleşmiştir. Eskiden küçük atölyelerde üretilen tarım alet ve makinaları imalatı daha büyük tesislerde yapılmaktadır. Devlet İstatistik Enstitüsünün Genel Sanayi ve işyerleri Sayımı anket çalışmalarına göre Balıkesir'de 1985 yılında 18542, 1992 yılında 20016 işyeri vardır, işyerlerinin 1985 yılında 3749'u ,1992 yılında 3412'si imalat sanayi işyeridir. Ancak imalat sanayi işyeri sayısında azalma görülmektedir. 1992 yılı Genel Sanayi ve İşyerleri Sayımı anketine göre 3.41 2 imalat sanayi işyerinin 497'si gıda ürünleri ve içecek imalatı ( % 14.6), 123'ü tekstil ürünleri imalatı (% 3.6), 509'u giyim eşyası imalatı (% 14.9), 127'si derinin tabaklanması, işlenmesi, saraçlık, ayakkabı imalatı (%3.7), 704'ü ağaç ürünleri imalatı (% 20.6), 23'ü kimyasal madde ve ürünleri imalatı , 32'si plastik ürünleri imalatı, 64'ü demir çelik işleme sanayi, 620'si makine ve teçhizat hariç metal eşya sanayi (% 18.2), 161'i makine ve teçhizat imalatı ile uğraşan işyerleridir (% 4.7). Devlet istatistik Enstitüsünün 1994 yılı verilerine göre (en son veri ) imalat sanayinde 10 kişiden fazla kişinin çalıştığı işyeri sayısı 6'sı devlet kuruluşu olmak üzere 113'dür. Bu işletmelerin 50'si gıda ve içecek; 11'i tekstil, giyim ve deri; 9'u kereste ve kereste ürünleri; 11 'i kimya; 6'sı taş ve toprak ile ilgili ürünler; 51'i metal; ve 20'si makine ve teçhizat sanayi işyerleridir. Toplam imalat sanayi içinde çok büyük sayıda işyeri 10 kişiden az işçi çalıştırmaktadır.
|