Coğrafi Konum :Manyas, Türkiye’nin kuzeybatısına düşer. Marmara Bölgesinin sınırları içindedir. Manyas;
Doğusunda : Bandırma, Susurluk
Batısında : Gönen, Balya
Kuzeyinde : Manyas Gölü
Güneyde : Balya ve Balıkesir
ile çevrilmiştir.
Manyas, coğrafi yapıdan da faydalanılarak hakim tepe üzerine kurulmuştur. Gelişme alanları ise merkezden Bandırma-Balıkesir karayolu ve Gönen-Susurluk (kuzeybatı - güneydoğu) aksı üzerinde yer almıştır. Yapılaşmanın fazla olmaması ve kentin statik özelliğe sahip olmasi bu konuda fikir yürütmeyi zorlaştırmaktadır. Buna rağmen yerleşmenin radyo-konsantrik bir gelişme gösterdiği söylenebilmektedir. Merkez doku, genelde 2-3 katlı kangir ve betonarme yapılardan oluşan bitişik nizam yapılaşmanın hakim olduğu dokudur. Alan olarak çok az bir alankaplayan bu doku, ticaret fonksiyonunun kullanımına aittir. Bu alan dışında kalan bölgelerde kangir yapı malemesinin ağır bastığı, tek katlı yapıların ağırlıkta olduğu, konut kullanımlı ayrık nizam ve düzenli bir yapılaşma hakimdir.
Arazi yapısı:Manyas bölgesinin arazisi yer yer düzlük olup,genellikle güneybatı ve değişik istikametlerde silsile şeklinde dağlar yer almaktadır. Ova içinde kısmen küçük tepecikler şeklinde arazi kabarıntıları mevcuttur. Mevcut arazinin %65 ova,%35 de dağlıktır. Engebeleri Manyas gölünün güney kıyılarından başlayıp güneye doğru hafifçe yükselen geniş ovanin güney kismi fundalik ve yüksek olmayan daglik bir arazi ile nihayet bulur.
Manyas’ın güney ve güneybatı kısımları, dağlık araziyle çevrilidir. Önemli dağları Keltepe, Süreyya ve Ketenlik’tir. Bölgenin en yüksek noktası Keltepe (gel çal) (881 m)'dir. Bölgenin güneyini kaplayan Sülara dağı ise 600 m'yi geçmeyen yayvan ve adeta yüksek bir ova niteliği arzeden dağlık arazidir. Gerek gel çak gerekse Sülara dağı birbirinden ayrılmayan ve yak diğerini tamamlayan araziler olup bir çok yerleri orman hüviyetini kaybetmiş, fundalik halini almiş, pinar davulgu ve benzeri bodur bitkilerle kaplıdır. Tamamen özelliğine uygun olarak isimlendirilmiş bulunan Kel tepe tamamen çıplak olup yamaçları meşe, ve kayın ormanları ile örtülüdür. Sülara dağı meşe ve kayın ormanları ile kaplıdır. Manyas bölgesinde genel olarak yayla mevcut olmayıp, dağ köyleri yayla olarak nitelendirilmektedir. Bölgede önemli mağaralar yoktur. Bununla birlikte özellikle dağlık kesimlerde BOĞAZPINAR ve SOĞUKSU köyleri yakınlarında ufaklı tefekli mağaralar mevcuttur.Fakat bu mağaralar yaşamaya elverişli değildir. Mağaraların giriş ve çıkışları aynı yerden olup tabii mağaralardır.
Ovaları :Manyas bölgesi genellikle düz bir alan üzerinde kuruludur. İlçe merkenin kuzey tarafına doğru,bölgeyi MANYAS gölü kıyıları kaplar.Ovanın sınırı doğuda KIZIKSA kasabası ile SALUR kasabasına kadardır. Manyas Ovası : 110 m2'yi bulan geniş ve çukur bir ovadır. Denizden yüksekliği 60 m'yi bulur. Ovayı bol alüvyon getirerek verimli hale koyan Kocaçay ve Manyas Gölüdür.En verimli ova bölgeleri ise Kocagöl, Kızıksa, Salur, Hamamlı, Deydin ve Bölceağaç köylerinin meskun bulunduğu göl kıyısı bölgeleridir. Bu ovalar, güney tarafından alüvyonların gölün bu günkü seviyesine göre birikmesinden meydana gelmiştir. Güneye dogru meyli 4/100 kadardir.
Bölgenin Çay ovaları ise Kayaca, Çavuş, Dere, Hacıyakup, Darıca, Işıklar, Değirmen Boğazı, Dura köylerinin meskun bulunduğu kocaçayın iki kıyısını yeşkil eden mahallerdir. Kocaçayın her yıl taşması ile kıyıların pek kıymetli alüvyon burakır ve toprağı değerlendirir.
Kocaçayın taşması etrafındaki köylerin hayatını tehdit eder.Arazilerin yaz ortasına kadar ziraat edilemeyecek hale getirir. Birçok yerlerde de bataklık ve sazlıkların oluştururdu.1948 yılında göle kadar iki tarafına setler yapılara bunun önüne geçilmiştir.
İklimi :Kışın (-3), yazın (+35) dereceyi aşmayan sühunet miktarı görülür. Yıllık yağış miktarı ortalama (6,3) kg. kadardır. Rüzgarlar en fazla lodos ve poyrazından eser, kışın karayel kar getirir. İlk baharda umumiyetle tatkız geçer. Mart ve Nisan ayları üşütür. Kış çoğunlukla Şubat ve Mart aylarında hüküm sürer. Bölgenin güneyindeki yüksek kesimler ve vadiler, ilkbahar, sonbahar ve kış aylarında kısmen sislidir. Bölgede hakim rüzgar yaz aylarında lodos ve diğer aylarda poyrazdır.Kışları ılıman olduğundan yüksek kesimler haricinde kar çok nadir yağar. Bölgede yaz ayları hariç dağ köyleri olan yayla, Erecek, İrşadiye ve Koçoğlu köylerinin yolları kısa sürelide olsa kar nedeni ile kapanabilmektedir.
Akarsuları :MANYAS'a bağlı BOĞAZPINAR ve SOĞUKSU köyleri arasında köyün güneyinde bulunan MÜRVETLER çayı, ayrıca MANYAS gölünden KARACABEY-ULUBAT gölüne dökülen KOCAÇAY mevcuttur. ÇAKIRCA köyünde ise KURUDERE çayı bulunmaktadır.
Gölleri :Kuzeyde merkeze 10 km. mesafede Manyas Gölü bulunur.
Tektonik göller grubuna giren Manyas Gölü, yaklaşık olarak 192 kilometre karelik yüzölçümü ile ülkemizin altıncı; Marmara bölgesinin ikinci büyük gölüdür. Gölün doğu-batı doğrultusundaki uzunluğu 19 km, kuzey-güney doğrultusundaki genişliği ise 11 km’dir. Su yüzeyi denizden 15-16 metre kadar yüksek olan gölün, ortalama derinliği ise bir ile iki metre arasında değişmektedir. Gölün en derin yeri ise kuzeyde olup, beş metreyi bulmaktadır. Gölü besleyen akarsuların taşıdığı alüvyonlar, erozyon ve yaşanan kirlilik nedeniyle derinliğini hızla yitiren göl, güneyden Kocaçay ile kuzeyden gelen Sığırcı Deresi’nden beslenirken; Marmara Denizi’ne dökülen Karadere ile de göl doğal su dengesini korur. Kendisine karışan çay ve derelerin etrafına setler yapılmış olup ovaya yayılmakta ve dağlardan indirdikleri alüvyonları doğrudan doğruya göle götürdüklerinden, göl süratle dolmaktadır. Kışın taşan gölün çekilmesiyle arazide bıraktığı alüvyonlar sayesinde (kazak fasulyesi) adı verilen iri taneli fasulye ve diğer yazlık ürün (mısır, ayçiçeği, şekerpancarı) yetiştirilir.
Zamanında doğal yaşamı oldukça zengin olan ve değişik yirmi çeşit balığı barındıran gölde başlıca sazan, yayın, turna, tatlısu, kefali, çakmak, kavinne, acıbalık, kızılkanat yanısıra bol miktarda bulunan kerevitten bugün bir çok balık yok olmuş durumdadır.
64 hektarlık Kuş Cenneti ise Gölün mevcut doğal güzelliğini tamamlayan, doğal bir park alanıdır.
Barajlar :HACIOSMAN köyü ve ÖREN köyü arasında bulunan bölgede KOCAÇAY üzerinde elektrik sulama ve sel-taşkınını önlemek için yapılmakta olan MANYAS baraj inşaatı halen devam etmektedir
İçme Suyu Kaynakları:Bölge su kaynakları yönünden oldukça zengin olup hemen hemen her köy civarında içme suyu temin edecek su kaynağı mevcuttur. Özellikle BÖRÜLCEAĞAÇ köyündeki GÜRGENDERE kaynağı kendi köyünün su ihtiyacından başka SALUR ve KIZIKSA kasabalarında içme suyu sağlar. KUNDAKÇI çeşmesi ise ÇAVUŞ ve DERE köylerinin içme suyu ihtiyacını karşılar. Bölge göl seviyesi ile aynı hatta bulunmasından dolayı artezyen ve hidrofor ile bağ,bahçe sulamalarını bu şekilde çıkartılan su ile giderirler. Ayrıca köylere giden yol güzergahlarında da çeşmeler bulunmakta, buralardan yaz kış içme suyu temin edebilme imkanı bulunmaktadır
Bitki Örtüsü :Manyas bölgesi verimli topraklara sahiptir. Arazinin 22.466 hektarlık kısmı tarladır. 6.300 hektar çayır-mera, 8.400 hektar verimsiz toprak, 2.400 hektarlık kısmı ise bağ meyvalık sebze ve dutdur. 20.000 hektarlık kısmı ormanlıktır. Yurdumuzun her yanında olduğu gibi teknik tarım ilerlemiştir. Binlerce yıllık görenek ve geleneklerden kurtularak halk sakinleri makinalı tarım uygulanmaktadır. Ovalarında pancar, pamuk, ayçiçeği, patates, soğan, kavun, karpuz bol ekilir ve çok verimli olur. Dağ köylerinde buğday, çavdar, arpa, mısır, kanan ekilir. Bölgemizde mevcut arazinin %65'i ovalık %35'i dağlıktır. MANYAS ovası ve MANYAS gölü civarı çok verimli ve çok bereketli bir toprağa sahip olup bol miktarda her türlü sebze ve meyve yetiştirilmekdir. Ayrıca dağlık mevkiinde meşe,kayın,çam,gürgen ağaçları mevcuttur. Çam ağacı hariç diğerleri yapraklarını dökmektedir.Boyları 3-8 m.arasında değişmektedir. Görüş mesafesi 50 metre civarındadır. Gizleme ve örtü imkanı sağlar.
|